Universal Declaration Of Human Right ( အၿပည္ၿပည္ဆုိင္ရာလူ ့အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္း )

( ကုလသမဂၢ အၿပည္ၿပည္ဆုိင္ရာလူ ့အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္း....၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ၊ ဒီဇင္ဘာလ ၊ ၁၀ရက္ )

စကားခ်ီး.....

လူခပ္သိမ္း၏ မ်ိဳးရုိးဂုဏ္သိကၡာႏွင့္တကြ လူတုိင္းအညီအမွ် ခံစားခြင့္ရွိသည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို အသိအမွတ္ၿပဳၿခင္းသည္ လူခပ္သိမ္း၏ လြတ္လပ္မႈ၊ တရားမွ်တမႈ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈတုိ ့၏အေၿခခံအုတ္ၿမစ္ ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊

လူ ့အခြင့္အေရးမ်ားကိုအေရးမထား မထီေလးစားၿပဳၿခင္းသည္ လူခပ္သိမ္း၏ အက်င့္သိကၡာကို ခ်ိဳးေဖာက္ဖ်က္ဆီးတတ္သည့္ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ အၿပဳအမူမ်ားကို ၿဖစ္ေပၚေစခဲ့ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊လြတ္လပ္စြာဖြင့္ဟေၿပာဆုိႏုိင္မႈ လြတ္လပ္စြာ သက္၀င္ယံုၾကည္ႏုိင္မႈ၊ ေၾကာက္ရြံ ့ၿခင္း၊ ခ်ိဳ ့ငွဲ ့ၿခင္း တုိ ့မွကင္းလြတ္စြာ အသက္ေမြးႏုိင္မႈတုိ ့ကို ခံစားရယူႏိုင္ေစမည့္ ေလာကတစ္ခု ေပၚေပါက္လာရန္အေရးကို လူခပ္သိမ္းတုိ ့က မိမိတုိ ့၏ အထက္သန္ွဆံုးေသာ လုိလားခ်က္ဆႏၵၾကီးအၿဖစ္ ေၾကြးေၾကာ္ ေၾကညာထားၿပီးၿဖစ္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း

လူခပ္သိမ္းတုိ ့သည္ တရားလက္လြတ္ ႏိွပ္စက္ကလူၿပဳမႈ၊ အုပ္စုိးမႈႏွင့္ ဖိစီးညွင္းပန္းမႈတုိ ့ကို ေနာက္ဆံုး မလြဲသာမေရွာင္သာ လက္နက္စြဲကိုင္ကာ ေတာ္လွန္ၿခင္း ၊ ပုန္ကန္ၿခင္းမၿပဳေစရန္ လူ ့အခြင့္အေရးမ်ားကို ဥပေဒၿဖင့္ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေပးရမည္ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း

ႏုိင္ငံအခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံေရးကို ပိုမိုတုိးတက္ေစရန္ ၾကံေဆာင္ရမည္ ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း

ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အဖြဲ ့၀င္တုိ ့သည္ မူလ လူ ့အခြင့္အေရးမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ လူ၏ဂုဏ္သိကၡာကိုလည္းေကာင္း၊ ေယာက်ာ္း မိန္းမတုိ ့၏ တူညီသည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကိုလည္းေကာင္း ေလးစားယံုၾကည္ပါသည္ဟု ကုလသမဂၢတြင္ ထပ္မံ အတည္ၿပဳၿပီးၿဖစ္သည့္အၿပင္၊ လူမႈၾကီးပြားတုိးတက္ ေရးႏွင့္တကြ ပိုမိုလြတ္လပ္ေကာင္းမြန္ေသာ လူ ့ဘ၀အဆင့္အတန္းတုိ ့ကို ၿမွင့္တင္ရန္ သႏိၷဌာန္ခ်ၿပီး ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း

ကမာၻ ့ကုလသမဂၢအဖြဲ ့၀င္ႏုိင္ငံတုိ ့သည္ ကုလသမဂၢအဖြဲ ့ႏွင့္ပူးေပါင္းၿပီး လူ့အခြင့္အေရးမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ အေၿခခံလြတ္လပ္ခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ ကမာၻတစ္၀န္းလံုးတြင္ ရုိေသေလးစား က်င့္သံုးေစာင့္စည္းၾကၿခင္းကိုအားေပးမည္ဟု ကတိၿပဳၿပီးၿဖစ္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း

ထုိ ့ေၾကာင့္ ..... အေထြေထြညီလာခံက

အၿပည္ၿပည္ဆုိင္ရာ လူ ့အခြင့္္အေရးေၾကညာစာတမ္းကို လူတုိင္း၊ အဖြဲ ့အစည္းတုိင္းသည္ အစဥ္ႏွလံုးသြင္းလ်က္ ကမာၻတစ္၀န္းလံုးတြင္ အဆိုပါ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို ရိုေသေလးစားၾကေစရန္ ဆံုးမသြန္သင္ၿခင္းၿဖင့္ အားထုတ္ၾကရမည္ဟုလည္းေကာင္း ကုလသမဂၢအဖြဲ ့၀င္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ထုိႏိုင္ငံတုိ ့၏ အာဏာပုိင္အတြင္းရွိ နယ္ပယ္ဆုိင္ရာ တုိင္းသူၿပည္သားမ်ားအား အဆုိပါအခြင့္အေရးႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို က်ယ္က်ယ္ၿပန္ ့ၿပန္ ့ ထိေရာက္စြာ သိမွတ္က်င့္သံုးေစာင့္စည္းၾကေစရန္ ၿပည္တြင္းၿပည္ပဆုိင္ရာ တုိးတက္ေသာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားၿဖင့္ အားထုတ္ၾကရမည္ဟုလည္းေကာင္း ရည္ရြယ္ၿပီးလွ်င္ လူ ့ အခြင့္အေရးမ်ားဆုိင္ရာ အၿပည္ၿပည္ဆုိင္ရာ ေၾကညာစာတမ္းကို ႏိုင္ငံခပ္သိမ္း၊ လူခပ္သိမ္းတုိ ့ တစ္ေၿပးညီစြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကစိမ့္ေသာငွာ ယခုထုတ္ၿပန္ေၾကညာလုိက္သည္။

အပိုဒ္ ( ၁ )
လူတုိင္းသည္ တူညီ လြတ္လပ္ေသာ ဂုဏ္သိကၡာၿဖင့္လည္းေကာင္း၊ တူညီ လြတ္လပ္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားၿဖင့္လည္းေကာင္း ေမြးဖြားလာသူမ်ားၿဖစ္သည္။ ထုိသူတုိ ့တြင္ပိုင္းၿခားေ၀ဖန္တတ္ေသာ ဥာဏ္ႏွင့္ က်င့္၀တ္သိတတ္ေသာစိတ္တုိ ့ရွိၾကၿပီး ထုိသူတုိ ့သည္ အခ်င္းခ်င္းေမတၱာထားကာ ဆက္ဆံက်င့္သံုးသင့္၏။

အပိုဒ္ ( ၂ )
လူတုိင္းသည္ လူ ့အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းတြင္ ေဖာ္ၿပထားသည့္ အခြင့္အေရးအားလံုး၊ လြတ္လပ္ခြင့္အားလံုးတုိ ့ကို ပိုင္ဆုိင္ခံစားခြင့္ရွိသည္။ လူမ်ိဳးႏြယ္အားၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ အသားအေရာင္အားၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ က်ား ၊ မ သဘာ၀အားၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ ဘာသာစကားအားၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာအားၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ ႏုိင္ငံေရးယူဆခ်က္ သို ့တည္းမဟုတ္ အၿခားယူဆခ်က္အားၿဖင့္ၿဖစ္ေစ ႏုိင္ငံႏွင့္ဆုိင္ေသာ သုိ ့တည္းမဟုတ္ လူမႈအဆင့္အတန္းႏွင့္ဆုိင္ေသာ ဇစ္ၿမစ္အားၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ ပစၥည္းဥစၥာ ဂုဏ္အားၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ မ်ိဳးရိုးဇာတိ အားၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ အၿခားအဆင့္အတန္းအားၿဖင့္ၿဖစ္ေစ ခြဲၿခားၿခင္းမရွိေစရ။ ထုိ ့ၿပင္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ ေနထုိင္ရာ ႏုိင္ငံ၏
သုိ ့တည္းမဟုတ္ နယ္ေၿမေဒသ၏ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာၿဖစ္ေစ၊ စီရင္ခြင့္ဆုိင္ရာၿဖစ္ေစ၊ တုိင္းၿပည္အခ်င္းခ်င္း ဆုိင္ရာၿဖစ္ေစ အဆင့္အတန္းတစ္ခုခုကို အေၿခၿပဳလ်က္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေဒသနယ္ေၿမတစ္ခုသည္ အခ်ဳပ္အၿခာအာဏာပုိင္ လြတ္လပ္သည့္နယ္ေၿမ သုိ ့တည္းမဟုတ္ ကုလသမဂၢ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ထားရသည့္နယ္ေၿမ သုိ ့တည္းမဟုတ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္အာဏာတုိ ့တစ္စိတ္တစ္ေဒသ ေလာက္သာ ရရွိသည့္ နယ္ေၿမစသၿဖင့္ ယင္းသုိ ့ေသာ နယ္ေၿမမ်ားၿဖစ္သည္၊ မၿဖစ္သည္ဟူေသာ အေၾကာင္းကို အေထာက္အထားၿပဳကာခြဲၿခားၿခင္းလံုး၀မရွိေစရ။

အပိုဒ္ ( ၃ )
လူတုိင္းတြင္အသက္ရွင္ရန္ လြတ္လပ္မႈခြင့္ႏွင့္ လုံၿခံဳစိတ္ခ်ခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္ ( ၄ )
မည္သူကိုမွ် ေက်းကၽြန္အၿဖစ္ သုိ ့တည္းမဟုတ္ အေစအပါးအၿဖစ္ ႏိုင္ထက္စီးနင္း ေစခုိင္းၿခင္းမၿပဳရ။ လူကိုေက်းကၽြန္သဖြယ္ အဓမၼေစခုိင္းၿခင္း၊ အေရာင္းအ၀ယ္ၿပဳၿခင္းႏွင့္ ထုိသေဘာသက္ေရာက္ေသာ လုပ္ငန္းဟူသမွ်ကိုပိတ္ပင္တားၿမစ္ရမည္။

အပုိဒ္ ( ၅ )
မည္သူကိုမွ် ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ၿခင္း သို ့တည္းမဟုတ္ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္စြာ၊ လူမဆန္စြာ ဂုဏ္ငယ္ေစေသာဆက္ဆံမႈမၿပဳရ၊
သို ့တည္းမဟုတ္ အၿပစ္ဒဏ္ေပးၿခင္းမၿပဳရ။

အပုိဒ္ ( ၆ )
လူတုိင္းသည္ ဥပေဒအရာ၌ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးအၿဖစ္ၿဖင့္ အရာခပ္သိမ္းတြင္ အသိအမွတ္ၿပဳၿခင္းကိုခံယူပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္ ( ၇ )
လူအားလံုးတုိ ့သည္ ဥပေဒအရာ၌္ တူညီၾကသည့္အၿပင္ ဥပေဒ၏အကာအကြယ္ကို ၿခားနားၿခင္းမခံရေစဘဲ တူညီစြာ ခံစားပိုင္ခြင့္ရွိသည္။ ေၾကညာစာတမ္းပါ သေဘာတရားမ်ားကို ဖီဆန၍ခြဲၿခားၿခင္းမွလည္းေကာင္း ထုိသို ့ခြဲၿခားၿခင္းကို လံႈ ့ေဆာ္ၿခင္းမွလည္းေကာင္း၊ ကင္းလြတ္ေစရန္ အကာအကြယ္ကို တူညီစြာ ခံစားပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္ ( ၈ )
ဖြဲ ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒကေသာ္လည္းေကာင္း အၿခားဥပေဒကေသာ္လည္းေကာင္း လူတုိင္းအတြက္ ေပးထားသည့္ အေၿခခံ အခြင့္အေရးမ်ားသည္ ခ်ိဳးေဖာက္ဖ်က္ဆီးၿခင္း ခံခဲ့ရလွ်င္ ထုိသို ့ခ်ိဳးေဖာက္ဖ်က္ဆီးေသာ ၿပဳလုပ္မႈေၾကာင့္ ၿဖစ္ေပၚလာေသာ နစ္နာခ်က္အတြက္ ထိုသူသည္ ႏိုင္ငံဆုိင္ရာ အာဏာပိုင္တရားရုံုးတြင္ ထိေရာက္စြာ သက္သာခြင့္ ရႏုိင္ေစရမည္။

အပိုဒ္ ( ၉ )
မည္သူမွ် ဥပေဒအရ မဟုတ္ေသာ ဖမ္းဆီးၿခင္းကိုၿဖစ္ေစ၊ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ၿခင္းကိုၿဖစ္ေစ၊ ၿပည္ႏွင္ၿခင္းကိုၿဖစ္ေစ မခံေစရ။

အပိုဒ္ ( ၁၀ )
အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ တာ၀န္၀တၱရားမ်ားကို အဆံုးအၿဖတ္ခံရာတြင္လည္းေကာင္း ၿပစ္မႈေၾကာင့္ တရားစီရင္ဆံုးၿဖတ္ခံ ရာတြင္လည္းေကာင္း လူတုိင္းသည္ ဘက္မလုိက္ေသာ တရားရံုးေတာ္၏ လူအမ်ားေရွ ့ေမွာက္တြင္ မွ်တစြာ ၾကားနာ စစ္ေဆးၿခင္းကို တူညီစြာ ခံစားပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္ ( ၁၁ )
( ၁ ) လူအမ်ားေရွ ့ေမွာက္၌္ ဥပေဒအတုိင္း စစ္ေဆး၍ ၿပစ္မႈက်ဳးလြန္သည္ဟု ထင္ရွားစီရင္ၿခင္းခံရသည့္အခ်ိန္အထိ ၿပစ္မႈႏွင့္ တရားစြဲဆုိၿခင္း ခံရသူတုိင္းသည္ အၿပစ္မဲ့သူဟူ၍ယူဆၿခင္း ခံထုိက္သည့္ အခြင့္အေရးရွိသည္။ထိုအမႈ ကို ၾကားနာစစ္ေဆးရာ၀ယ္ စြပ္စြဲခံရသည့္ ၿပစ္မႈအတြက္ ခုခံေခ်ပႏုိင္ရန္ လုိအပ္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ထုိသူအား ေပးအပ္ၿပီးၿဖစ္ေစရမည္။
( ၂ ) လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အား ႏိုင္ငံဥပေဒအရၿဖစ္ေစ၊ အၿပည္ၿပည္ဆုိင္ရာ ဥပေဒအရၿဖစ္ေစ ၿပစ္မႈမေၿမာက္ေသာ လုပ္ရပ္ သုိ ့မဟုတ္ ပ်က္ကြက္မႈအရ စြဲဆုိအၿပစ္ေပးၿခင္း မၿပဳရ။ ထုိ ့အၿပင္ ၿပစ္မႈက်ဴးလြန္စဥ္အခါက ထိုက္သင့္ေစႏိုင္ေသာ အၿပစ္ဒဏ္ထက္ ပိုမိုၾကီးေလးေသာ အၿပစ္ဒဏ္ကို ထုိက္သင့္ၿခင္းမရွိေစရ။

အပိုဒ္ ( ၁၂ )
မည္သူမွ် မိမိသေဘာအတုိင္း ေအးခ်မ္းလြတ္လပ္စြာ ေနထုိင္ၿခင္းကိုေသာ္လည္းေကာင္း ၊ မိမိ၏ မိသားစုကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ ေနအိမ္အသုိက္အ၀န္းကိုေသာ္လည္းေကာင္း ၊ စာေပးစာယူကိုေသာ္လည္းေကာင္း ဥပေဒအရမဟုတ္ေသာ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ၿခင္း မခံေစရ။ ထုိ ့အၿပင္ မိမိ၏ ဂုဏ္သိကၡာကိုလည္း အထက္ပါအတုိင္း ပုတ္ခတ္ၿခင္း မခံေစရ။ လူတုိင္းတြင္ ထုိသုိ ့ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ၿခင္းမွ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ပုတ္ခတ္ၿခင္းမွေသာ္လည္းေကာင္း ဥပေဒအရ ကာကြယ္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္ ( ၁၃ )
( ၁ ) လူတုိင္းတြင္ မိမိ၏ ႏုိင္ငံနယ္နိမိတ္အတြင္း ၌လြတ္လပ္စြာ သြားလာေရြ ့ေၿပာင္းႏုိင္ခြင့္၊ ေနထိုင္ႏို္င္ခြင့္ရွိရမည္။
( ၂ ) လူတုိင္းတြင္ မိမိေနထုိင္ရာ တုိင္းၿပည္မွလည္းေကာင္း အၿခားတုိင္းၿပည္မွလည္းေကာင္း ထြက္ခြာသြားပုိင္ခြင့္ရွိသည့္အၿပင္ မိမိ၏ တုိင္းၿပည္သုိ ့ ၿပန္လာပိုင္ခြင့္လည္းရွိသည္။

အပုိဒ္ ( ၁၄ )
( ၁ )လူတုိင္းသည္ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ ခံေနရၿခင္းမွ လြတ္ကင္းရန္ အၿခားတုိင္းၿပည္မ်ားတြင္ ေအးခ်မ္းစြာ ခိုလံႈေနႏုိင္ခြင့္ရွိသည္။
( ၂ ) ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ မပတ္သက္သည့္ ၿပစ္မႈမ်ားမွေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ကုလသမဂၢ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ သေဘာတရားမ်ားကိုဖီဆန္ေသာ အမႈမ်ားမွ ေသာ္လည္းေကာင္း အမွန္ေပၚေပါက္လာေသာ ၿပစ္မႈေၾကာင့္ တရားစြဲဆုိၿခင္းခံရသည့္ အမႈအခင္းမ်ားတြင္ အထက္ပါ အခြင့္အေရးကို အသံုးမၿပဳႏုိင္ေစရ။

အပုိဒ္ ( ၁၅ )
( ၁ ) လူတုိင္းသည္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံသားအၿဖစ္ ခံယူခြင့္ရွိသည္။
( ၂ ) ဥပေဒအရ မဟုတ္လွ်င္ မည္သူမွ် မိမိ၏ ႏုိင္ငံသားအၿဖစ္ကို စြန္ ့လြတ္ၿခင္းမခံေစရ၊ ႏုိင္ငံသားအၿဖစ္ေၿပာင္းလဲႏိုင္ေသာ အခြင့္အေရးကိုလည္း ၿငင္းပယ္ၿခင္းမခံေစရ။

အပုိ္ဒ္ (၁၆ )
( ၁ ) အရြယ္ေရာက္ၿပီးေသာ ေယာက်ာ္းႏွင့္မိန္းမတုိ ့တြင္ လူမ်ိဳးကုိေသာ္လည္းေကာင္း ႏုိင္ငံသားအၿဖစ္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာကိုေသာ္လည္းေကာင္း အေၾကာင္းၿပဳလ်က္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ကန္ ့သတ္ၿခင္းမရွိဘဲ ထိမ္းၿမားႏိုင္ခြင့္ႏွင့္မိသားစု ထူေထာင္ႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။ အဆုိပါ ေယာက်ာ္းႏွင့္မိန္းမတုိ ့သည္ လင္မယားအၿဖစ္ ေပါင္းသင္းေနစဥ္ အခ်ိန္အတြင္းတြင္လည္းေကာင္း ၊ အိမ္ေထာင္ကိုဖ်က္သိမ္း၍ ကြာရွင္းၾကသည့္အခါတြင္လည္းေကာင္း လက္ထပ္ေပါင္းသင္း အိမ္ေထာင္ၿပဳၿခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ တူညီသည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို ရရွိထိုက္သည္။
( ၂ ) သတုိ ့သားႏွင့္သတို ့သမီးတို ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္၏ လြတ္လပ္ေသာ သေဘာဆႏၵရွိမွသာလွ်င္ ထိမ္းၿမားၿခင္းကိုၿပဳလုပ္ရမည္။
( ၃ ) မိသားစုတစ္ခုသည္ လူ ့အဖြဲ ့အစည္း၏ သဘာ၀က်ေသာ အေၿခခံအဖြဲ ့အစည္းတစ္ရပ္ၿဖစ္သည္။ ထိုမိသားစုသည္ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းႏွင့္ အစုိးရ
တုိ ့၏ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ၿခင္းကိုခံယူခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္ ( ၁၇ )
လူတုိင္းတြင္ မိမိတစ္ဦးခ်င္း ေသာ္လည္းေကာင္း အၿခားသူမ်ားႏွင့္ပူးတြဲလ်က္ေသာ္လည္းေကာင္း ပစၥည္းဥစၥာတုိ ့ကိုပိုင္ဆုိင္ရန္ အခြင့္အေရးရွိရမည္။ ဥပေဒအရမဟုတ္လွ်င္ မည္သူမွ် မိမိ၏ ပစၥည္းဥစၥာပိုင္ဆုိင္ခြင့္ကို စြန္ ့လြတ္ၿခင္းမခံေစရ။

အပိုဒ္ ( ၁၈ )
လူတုိုင္းတြင္ လြတ္လပ္စြာေတြးေခၚ ၾကံဆႏုိင္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ခံယူရပ္တည္ပိုင္ခြင့္ လြတ္လပ္စြာသက္၀င္ကိုးကြယ္ႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။ အဆုိ္ပါ အခြင့္အေရး မ်ားးတြင္ မိမိကိုးကြယ္သည့္ဘာသာ သုိ ့တည္းမဟုတ္ သက္၀င္ယုံၾကည္ခ်က္ကို လြတ္လပ္စြာ ေၿပာင္းလဲႏိုင္ခြင့္ပါ၀င္သည့္အၿပင္ မိမိတစ္ေယာက္ခ်င္း ၿဖစ္ေစ၊ အၿခားသူမ်ားႏွင့္စုေပါင္း၍္ၿဖစ္ေစ ၿပည္သူအမ်ားေရွ ့ေမွာက္တြင္ ေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ေရွ ့ေမွာက္တြင္ မဟုတ္ဘဲေသာ္လည္းေကာင္း မိမိကိုးကြယ္ေသာ ဘာသာကို သုိ ့တည္းမဟုတ္ သက္၀င္ယံုၾကည္ခ်က္ကို လြတ္လပ္စြာ သင္ၿပႏုိင္ခြင့္ က်င့္သံုးႏုိင္ခြင့္ ၀တ္ၿပဳကုိးကြယ္ႏုိင္ခြင့္ႏွင့္ ေဆာက္တည္ႏုိင္ခြင့္တုိ ့လည္းပါ၀င္သည္။

အပုိဒ္ ( ၁၉ )
လူတုိင္းတြင္ လြတ္လပ္စြာထင္ၿမင္ယူဆႏို္္င္ခြင့္ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ဖြင့္ဟေဖာ္ၿပႏုိင္ခြင့္ရွိသည္။ အဆုိပါအခြင့္အေရးမ်ားတြင္ အေႏွာင့္အယွက္မရွိဘဲ လြတ္လပ္စြာ ထင္ၿမင္ယူဆႏိုင္ခြင့္ပါ၀င္သည့္အၿပင္ ႏုိင္ငံနယ္နိမိတ္မ်ားကို ေထာက္ထားရန္မလိုဘဲ သတင္းအေၾကာင္းအရာႏွင့္ သေဘာတရားမ်ားကို တစ္နည္းနည္းၿဖင့္ လြတ္လပ္စြာ ရွာယူဆည္းပူူးႏုိင္ခြင့္၊လက္ခံႏုိင္ခြင့္ႏွင့္ ေ၀ငွၿဖန္ ့ခ်ိခြင့္ တုိ ့လည္းပါ၀င္သည္။

အပိုဒ္ ( ၂၀ )
( ၁ ) လူတုိင္းတြင္ လြတ္လပ္ေအးခ်မ္းစြာ စုေ၀းႏုိင္ခြင့္ႏွင့္ ဖြဲ ့စည္းႏိုင္ခြင့္တုိ ့ရွိသည္။
( ၂ ) မည္သူကိုမွ် အဖြဲ ့အစည္းတစ္ခုသုိ ့ ၀င္ေစရန္ အတင္းအက်ပ္ မၿပဳရ။

အပိုဒ္ ( ၂၁ )
( ၁ ) လူတုိင္းတြင္ မိမိႏုိင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၌ကိုယ္တုိင္ၿဖစ္ေစ၊ လြတ္လပ္စြာေရြးခ်ယ္လုိက္သည့္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားမွတစ္ဆင့္ၿဖစ္ေစ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခြင့္ရွိသည္။
( ၂ ) လူတုိင္းတြင္ မိမိ၏ ႏုိင္ငံရွိ ၿပည္သူ ့၀န္ထမ္းအဖြဲ ့၌ ၀င္ေရာက္ႏုိင္ရန္ တူညီသည့္အခြင့္အေရးရွိသည္။
( ၃ ) ၿပည္သူၿပည္သားတုိ ့၏ ဆႏၵသည္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာ၏ အေၿခခံၿဖစ္ရမည္။အဆုိပါ ဆႏၵကို အခ်ိန္ကာလပိုင္းၿခားလ်က္ စစ္မွန္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ မ်ားၿဖင့္ ထင္ရွားေစရမည္။ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္လည္း လူတုိင္းအညီအမွ် ဆႏၵမဲေပးႏုိင္ခြင့္ရွိရမည့္အၿပင္ ထုိေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို လွ်ိဳ ့၀ွက္မဲေပးစနစ္ၿဖင့္ၿဖစ္ေစ အလားတူလြတ္လပ္ေသာ မဲေပးစနစ္ၿဖင့္ၿဖစ္ေစ က်င္းပရမည္။

အပိုဒ္ (၂၂ )
လူတုိင္းတြင္ လူ ့အဖြဲ ့အစည္း၏ အဖြဲ ့၀င္တစ္ဦးအေနၿဖင့္ လူမႈေရး လုံၿခံဳခြင့္ရယူပိုင္ခြင့္ ရွိသည့္အၿပင္ ႏုိင္ငံေရးၾကဳိးပမ္းမႈၿဖင့္ၿဖစ္ေစ ႏိုိင္ငံတကာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈၿဖင့္ၿဖစ္ေစ ႏုိင္ငံအသီးသီး၏ ဖြဲ ့စည္းပံုႏွင့္လည္းေကာင္း သယံဇာတ အင္အားႏွင့္လည္းေကာင္း ထုိလူ၏ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ စရိုက္ လကၡဏာ လြတ္လပ္စြာ တုိးတက္ၿမင့္မားေရးအတြက္ မရွိမၿဖစ္ လုိအပ္ေသာ စီးပြားေရး လူမႈေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအခြင့္အေရးမ်ားကို သံုးစြဲပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္ ( ၂၃ )
( ၁ ) လူတုိင္းတြင္ အလုပ္္လုပ္ရန္လည္းေကာင္း မိမိႏွစ္သက္ရာ အသက္ေမြးမႈအလုပ္အကိုင္ကို လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ရန္လည္းေကာင္း တရားမွ်တၿပီး လုပ္ေပ်ာ္ေသာ အလုပ္ခြင္၏ အေၿခအေနကို ရရွိရန္လည္းေကာင္း အလုပ္လက္မဲ့ၿဖစ္ရၿခင္းမွ အကာအကြယ္ရရွိရန္လည္းေကာင္း အခြင့္အေရးရွိသည္။
( ၂ ) လူတုိင္းတြင္ ခြဲၿခားၿခင္းမခံရေစဘဲ တူညီေသာ အလုပ္အတြက္ တူညီေသာ အခေၾကးေငြ ရႏုိင္ခြင့္ရွိသည္။
( ၃ ) အလုပ္လုပ္ကိုင္ေသာလူတုိင္းတြင္ မိမိႏွင့္ မိမိ၏ မိသားစုအတြက္ လူ ့ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ညီေအာင္ေနထုိင္စားေသာက္ႏိုင္ရန္ စိ္တ္ခ်လံုေလာက္သည့္ အၿပင္ တရားမွ်တၿပီးလုပ္ေပ်ာ္ေသာ လစာေၾကးေငြရပိုင္ခြင့္ရွိသည္။ လုိ္အပ္ခဲ့လွ်င္ အၿခားနည္းလမ္းမ်ားမွ လူမႈေရးအေထာက္အပံ့ကိုလည္း ထပ္မံၿပီး ရႏို္င္ခြင့္ရွိသည္။
( ၄ ) လူတုိင္းတြင္ မိမိအက်ိဳးခံစားခြင့္ကို ကာကြယ္ရန္ အလုပ္သမားအစည္းအရံုးမ်ား ဖြဲ ့စည္းခြင့္၊ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္ ( ၂၄ )
လူတို္င္းတြင္ သင့္ၿမတ္ေလ်ာ္ကန္စြာ သတ္မွတ္ထားသည့္ အလုပ္လုပ္ခ်ိန္ အၿပင္ လစာႏွင့္တကြ အခါကာလအားေလ်ာ္စြာ သတ္မွတ္ထားသည့္ အလုပ္အားလပ္ရက္မ်ား ပါ၀င္သည့္ အနားယူခြင့္ႏွင့္ အားလပ္ခြင့္ခံစားပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္ ( ၂၅ )
( ၁ )လူတုိင္းတြင္ မိမိႏွင့္တကြ မိမိ၏မိသားစု က်န္းမာေရးႏွင့္ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ၿဖာ ေအးခ်မ္းစြာ ေနထုိင္ႏုိင္ေရးအတြက္ အစာအဟာရ အ၀တ္အထည္ ေနအိမ္ ေဆး၀ါး အကူအညီႏွင့္ လုိအပ္သည့္ လူမႈအေထာက္အပံ့မ်ားပါ၀င္သည့္ သင့္ေတာ္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ လူမႈအဆင့္အတန္းကို ရယူခံစားပိုင္ခြင့္ရွိသည္။ ထုိ ့ၿပင္ အလုပ္လက္မဲ့ၿဖစ္ေသာအခါတြင္လည္းေကာင္း မက်န္းမမာ ၿဖစ္ေသာအခါတြင္ လည္းေကာင္း ကိုယ္အဂၤါမစြမ္းမသန္ၿဖစ္ေသာအခါတြင္လည္းေကာင္း မုဆုိးမၿဖစ္ေသာအခါတြင္လည္းေကာင္း အသက္အရြယ္အုိမင္းေသာအခါတြင္လည္းေကာင္း မိမိကိုယ္တုိင္က မတတ္ႏိုင္ေသာအခါတြင္လည္းေကာင္း ေနထုိင္စားေသာက္ေရးအတြက္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈ အခြင့္အေရးရွိသည္။
( ၂ )
သားသည္မိခင္မ်ားႏွင့္ ကေလးမ်ားသည္ အထူးေစာင့္ေရွာက္ၿခင္းႏွင့္ အကူအညီေပးၿခင္းကိုရခြင့္ရွိသည္။ ဥပေဒအရ ထိမ္းၿမားၿခင္းၿဖင့္ ၿဖစ္ေစ အၿခားနည္းၿဖင့္ၿဖစ္ေစ ေမြးဖြားေသာ ကေလးအားလံုးသည္ တူညီေသာ လူမႈကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးကို ရယူခံစားၾကရမည္။

အပိုဒ္ ( ၂၆ )
( ၁ ) လူတုိင္းသည္ ပညာသင္ယူႏုိင္ခြင့္ရွိသည္။ အနည္းဆုံး မူလတန္းႏွင့္အေၿခခံအဆင့္ အတန္းမ်ားတြင္ ပညာသင္ၾကားေရးသည္ အခမဲ့ၿဖစ္ရမည္။ မူလတန္းပညာသည္ မသင္မေနရေသာပညာ ၿဖစ္ရမည္။ စက္မႈလက္မႈပညာႏွင့္အသက္ေမြးမႈပညာမ်ားကို ေယဘူယ်အားၿဖင့္ သင္ၾကားရယူႏုိင္ေစရမည္။ ထုိ ့ၿပင္ အထက္တန္းပညာအတြက္ အရည္အခ်င္းကို အေၿခခံၿပဳလ်က္ တူညီေသာ အခြင့္အေရး ရရွိရမည္။
( ၂ )
ပညာသင္ၾကားေရးကို လူသားတုိ ့၏ စရိုက္လကၡဏာ အၿပည့္အ၀ တုိးတက္မႈအၿပင္ လူ ့အခြင့္အေရးႏွင့္ အေၿခခံလြတ္လပ္ခြင့္ ရိုေသေလးစားမႈတုိ ့ကို ရွင္သန္ဖြံ ့ၿဖိဳးလာေစရန္ ရည္ရြယ္လ်က္သင္ၾကားေစရမည္။ ပညာသင္ၾကားေရးသည္ ႏုိင္ငံအားလံုးတုိ ့တြင္ လည္းေကာင္း လူမ်ိဳးစုမ်ားတြင္လည္းေကာင္း ဘာသာေရးအသင္းအဖြဲ ့မ်ားတြင္လည္းေကာင္း အခ်င္းအခ်င္းနားလည္မႈ သည္းခံမႈႏွင့္ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈတုိ ့ကို အားေပးရမည္။ ထို ့ၿပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုတည္တံ့ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္အလုိ ့ငွာ ကုလသမဂၢ၏ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကိုလည္း ၿဖစ္ေၿမာက္ေအာင္ အားေပးရမည္။
( ၃ )
မိဘတုိ ့တြင္ မိမိတုိ ့၏ ကေလးမ်ားသင္ယူမည့္ ပညာအမ်ိဳးအစားကို ေရြးခ်ယ္ႏုိင္ေသာ လက္ဦးအခြင့္အေရးရွိရမည္။

အပိုဒ္ ( ၂၇ )
( ၁ ) လူတုိင္းတြင္ သက္ဆုိင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈေလာကတြင္ လြတ္လပ္စြာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခြင့္၊ သုခုမပညာရပ္မ်ားကိုလြတ္လပ္စြာလုိက္စားေမြ ့ေလ်ာ္ ႏိုင္ခြင့္၊ေခတ္မီွနည္းပညာထြန္းကားေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ လြတ္လပ္စြာ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ႏုိင္ခြင့္ႏွင့္ ထုိပညာ၏ အက်ုိဳးအာနိသင္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ခံစားသံုးစြဲႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။
( ၂ ) လူတုိင္းတြင္ ေခတ္မွီနည္းပညာမွၿဖစ္ေစ၊ စာေပမွၿဖစ္ေစ၊ သုခုမပညာမွၿဖစ္ေစ မိမိ ကိုယ္ပုိင္ဥာဏ္ၿဖင့္ ၾကံစည္ဖန္တီးမႈမွၿဖစ္ထြန္းလာသည့္ ဂုဏ္ႏွင့္ေငြေၾကးအက်ိဳးအၿမတ္မ်ားကို ရယူခံစားႏုိင္ရန္ အခြင့္အေရးအတြက္ ကာကြယ္မႈကို ရရွိရန္ အခြင့္အေရးရွိသည္။

အပိုဒ္ ( ၂၈ )
လူတုိင္းသည္ ဤေၾကညာစာတမ္းတြင္ ေဖာ္ၿပထားသည့္ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို အၿပည့္အစံုရယူႏုိင္ေသာ လူမႈဆက္ဆံေရးအေၿခအေနႏွင့္ အၿပည္ၿပည္ဆုိင္ရာ ဆက္ဆံေရးအေၿခအေနတုိ ့၏ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကို ခံစားႏုိင္ခြင့္ရွိသည္။

အပိုဒ္ (၂၉ )
( ၁ ) မိမိ၏ စရုိက္လကၡဏာ လြတ္လပ္စြာ ဖြံ ့ၿဖိဳးတုိးတက္ႏုိင္သည့္ တစ္ခုတည္းေသာ လူ ့အသိုက္အ၀န္းအတြက္ လူတုိင္းတြင္ တာ၀န္ရွိသည္။
( ၂ ) မိမိ၏ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို သံုးစြဲရာတြင္ လူတုိင္းသည္ အၿခားသူမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို အသိအမွတ္ၿပဳ၍ ရိုေသေလးစားေစရန္အလုိ ့ငွာလည္းေကာင္း ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးေသာ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတြင္ ကိုယ္က်င့္တရားအၿပင္ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ၿပည္သူ ့အက်ိဳးစီးပြား ၿဖစ္ထြန္းေရးတုိ ့အတြက္ တရားမွ်တစြာ က်င့္ေဆာင္ရန္အလုိ ့ငွာလည္းေကာင္း ဥပေဒက ၿပ႒ာန္းထားသည့္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ားၿဖင့္သာ ကန္ ့သတ္ ၿခင္းခံရမည္။
( ၃ ) အဆိုပါ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို မည္သည့္အမႈကိစၥတြင္မွ် ကုလသမဂၢ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ လည္းေကာင္း အေၿခခံမူမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း ဆန္ ့က်င္၍ မသံုးစြဲရ။

အပိုဒ္ ( ၃၀ )
ၼဤေၾကညာစာတမ္းပါ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္တကြ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ား ပ်က္စီးရာပ်က္စီးေၾကာင္းတုိ ့ကို ရည္ရြယ္၍ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအတြက္ၿဖစ္ေစ၊ လူတစ္စုအတြက္ၿဖစ္ေစ၊ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အတြက္ၿဖစ္ေစ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ရန္ အခြင့္ရွိသည္ဟုေသာ္လည္းေကာင္း ၊ကိုယ္တိုင္ေဆာင္ရြက္ရန္ အခြင့္ရွိသည္ဟုေသာ္လည္းေကာင္း သတ္မွတ္နားလည္ၿခင္းမရွိေစရ။

..................................... ( ၁၉၄၈.... ဒီဇင္ဘာလ....၁၀ ).............................................................